Son günlerde İstanbul'daki pazarlar ve marketlerde en çok konuşulan konulardan biri, taze fasulye fiyatlarının fahiş artışları. Bu yazının başında, herkesin merak ettiği soruyu sormak istiyorum: Taze fasulye neden bu kadar zamlandı? İstanbul'da yaz mevsiminin kıymetli bir sebzesi olarak bilinen taze fasulye, bu yılki fiyatlarıyla alıcılarını şaşırtıyor. İster sağlıklı bir diyet programının parçası olsun, ister yaz sofralarının vazgeçilmezi, taze fasulye artık birçok aile için lüks bir sebze haline geldi.
Taze fasulye fiyatlarının bu denli yükselmesinin ardında yatan nedenleri anlamak için, hem iklim koşullarını hem de piyasa dinamiklerini göz önünde bulundurmak gerekiyor. 2023 yaz mevsiminde, özellikle İstanbul'da yaşanan aşırı sıcaklar, birçok tarım ürününde olduğu gibi taze fasulyede de verim kaybına neden oldu. Çiftçiler, iyi bir mahsul elde edemedikleri için malın fiyatlarını yükseltmek zorunda kaldılar. Üstelik, son dönemde taşımacılık maliyetlerinin de artması, pazardaki fiyatları daha da yukarıya çekti.
İstanbul'daki pazarlarda taze fasulye fiyatları, geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre neredeyse yüzde 100 oranında artış gösterdi. Geçtiğimiz yaz 15-20 TL arasında satılan taze fasulyenin şu anki fiyatları, bazı pazarlarda 35-40 TL'yi bulabiliyor. Bu durum, düşük gelirli ailelerin et, süt ve diğer gıda ürünlerine erişimini de zorlaştırıyor.
Pazar uzmanları, taze fasulyenin fiyatlarının kış aylarına doğru daha da artabileceğini öngörüyor. Çünkü İstanbul'un kış aylarında taze ürünlere erişim oldukça kısıtlı. Bu sebeple, sebze ve meyve fiyatlarının genel olarak yükselmesi bekleniyor. Uzmanlar, özellikle dışarıdan gelen ürünlerin fiyatlarının da artacağına dikkat çekiyor. Yüksek enflasyon oranları, gıda maliyetlerindeki artışa doğrudan etki ediyor. Dolayısıyla taze fasulye gibi nemli sebzelerin fiyatlarındaki dalgalanma, önümüzdeki dönemde de sürecek gibi görünüyor.
Birçok insan, bu durumu nasıl aşacaklarına dair çözüm arayışına girdi. Kimi insanlar, kendi taze fasulyelerini yetiştirmeye başlarken, kimi pazarları dolaşarak en uygun fiyatı yakalamaya çalışıyor. Ancak bu tüm ailelerin bütçelerini dengelemekte yetersiz kalıyor. Son aylarda gıda fiyatlarına gelen zamlar, yurttaşların yüzünü güldürmek bir yana tam tersine daha da zorlamaktadır.
Sonuç olarak, İstanbul'daki taze fasulye fiyatları sadece bir gıda maddesi üzerinden sağlanan ekonomik verimliliğin bir göstergesi değil, aynı zamanda toplumsal bir mesele haline gelmiştir. Fiyat artışları, sosyal eşitsizlikleri derinleştirirken, çiftçilerin beklediği kazancı da etki altında bırakmaktadır. Tüketiciler ve üreticiler arasındaki bu dengenin nasıl sağlanacağı, önümüzdeki ayların en çok tartışılan konularından biri olacak gibi görünüyor. İstanbul’un sebze ve meyve pazarındaki gelişmeleri takip etmeye devam edeceğiz. Taze fasulye, belki de bu yazın en ilginç ekonomik göstergesi olarak tarihe geçecek.
